Technologie dla bezpieczeństwa pożarowego budynków
Pompy, układ mechaniczny i sterowanie – to trzy podstawowe elementy zespołów pomp pożarowych, które zasilają instalacje hydrantowe w budynkach mieszkalnych, biurowych, przemysłowych czy użyteczności publicznej.
Nowe przepisy
W życie weszły nowe przepisy – zgodnie z nimi pompy i zespoły pomp w instalacjach wodociągowych przeciwpożarowych, układy mechaniczne wraz armaturą, oraz centrale sterujące i sygnalizujące, a nawet dodatkowe elementy zestawów hydroforowych powinny uzyskać Krajową Ocenę Techniczną, Certyfikat Stałości Właściwości Użytkowych i być oznakowane znakiem B. Sama centrala powinna mieć Świadectwo Dopuszczenia. Regulacje wykluczyły stosowanie dotychczasowych zestawów zasilających instalacje hydrantowe i dualne, czyli bytowo-hydrantowe.
„W 2020 roku powołaliśmy specjalny zespół, w którego skład weszli specjaliści z zakresu: elektryki i automatyki, programowania, mechaniki, zaopatrzenia, produkcji oraz systemu zarządzania jakością. Kierownikiem projektu został Marcin Dziamski - na co dzień menadżer produktu w naszej firmie. Zadaniem zespołu było opracowanie urządzenia spełniającego wymagania CNBOP. Działania zakończyliśmy na początku grudnia, ale jeszcze przez pół roku prowadziliśmy testy” – mówi Krzysztof Hałupka, prezes zarządu Instalcompact.
Następnie gotowe urządzenie trafiło do dwóch laboratoriów CNBOP – Sygnalizacji Alarmu Pożaru i Automatyki Pożarniczej (BA) oraz Urządzeń i Środków Gaśniczych (BU). Pierwsze o pozytywnej ocenie powiadomiło w listopadzie, drugie – w grudniu 2021 roku. Instalcompact dostał certyfikat na zespół pomp pożarowych ZH-CRFF w lutym 2022 roku, już po przygotowaniu zakładowej kontroli produkcji.
Co to znaczy dla użytkowników obiektów?
Bloki mieszkaniowe, przedszkola, szkoły, szpitale, galerie handlowe - instalacje przeciwpożarowe są częścią każdej dziedziny budownictwa, również przemysłowej. Certyfikowane zestawy, montowane w nowo powstających obiektach, podnoszą poziomy bezpieczeństwa. Dzięki działaniu w trybie pożarowym, pompy nieprzerwanie wtłaczają wodę do instalacji hydrantowej, a w przypadku instalacji dualnych, zawór pierwszeństwa RST zapobiega niekontrolowanemu wypływowi wody z instalacji bytowej. Poza tym w zestawach certyfikowanych poszczególne elementy są przebadane, np. w zakresie korozyjności armatury czy tzw. uderzeń hydraulicznych związanych nagłymi wzrostami ciśnienia. Za stabilizację ciśnienia w sieci odpowiadają przetwornice częstotliwości regulujące pracę poszczególnych pomp. Dzięki nim pompy nie działają nieustannie z największą wydajnością, a to zmniejsza rachunki za prąd.
Zmiany dla projektantów
Zmiany przepisów powodują konieczność innego podejścia do projektowania urządzeń, bo nowe zespoły pomp pożarowych są wyposażone dodatkowo chociażby w obejście testujące i układ chłodzenia, który wypuszcza wodę do zbiornika, kanalizacji lub studzienki odwodnieniowej. Poza tym urządzenia muszą być montowane w specjalnie wydzielonych pożarowo pomieszczeniach. Projektanci powinni zwrócić również uwagę na dopasowanie zabezpieczeń rozdzielni głównej w związku z tym, że w niektórych przypadkach moc silników układów pompowych jest większa. Ponadto należy zapewnić napływ, więc poziom lustra wody w zbiorniku musi być powyżej punktu mocowania pompy na podłożu. Dla projektantów zmiany oznaczają też większą ochronę.
„Projektant bierze odpowiedzialność za to, co przygotuje, więc wybór układu z certyfikowanym zespołem przeciwpożarowym to też zabezpieczenie. Taki zespół daje pewność, że instalacja zostanie wykonana poprawnie, a wykorzystane w niej podzespoły spełniają najwyższe wymogi” – wyjaśnia Krzysztof Kubicki, koordynator ds. sprzedaży w Danfoss.
Nieuwzględnienie zmian prawnych odnośnie zespołów pomp pożarowych może wiązać się z brakiem akceptacji projektu przez rzeczoznawcę ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych. Ponadto źle zrealizowana instalacja w budynku może sprawić, że Państwowa Straż Pożarna nie odbierze obiektu.
Elementy zestawu z przetwornicami częstotliwości Danfoss
Zestaw hydroforowy ZH-CRFF firmy Instalcompact, który uzyskał certyfikat CNBOP, to kompletne urządzenie pompowe z konstrukcją wsporczą, kolektorami, armaturą zaporowo-zwrotną, oraz centralą sterującą. Elementy są zamontowane na wspólnej ramie. Pompy CRFF (FF – firefighting) mają honorowany przez CNBOP certyfikat VdS. W porównaniu ze zwykłymi zestawami, armatura w certyfikowanych urządzeniach ma większą wytrzymałość. Standardowym wyposażeniem jest również czujnik przepływu FQS Danfoss, który wykrywa pożar i inicjuje pracę pomp w trybie pożarowym. Dodatkowo ZH-CRFF ma układ chłodzenia z elektrozaworem, który zapobiega przegrzaniu się pomp, gdy zespół pracuje w trybie pożarowym, a w instalacji hydrantowej nie ma przepływu. Nieprzerwaną pracę ZH-CRFF zapewnia pomiar ciśnienia po stronie tłocznej za pomocą trzech przetworników ciśnienia MBS3000 Danfoss.
Wymogi postawione w nowych przepisach spełniły przetwornice częstotliwości VLT® HVAC Basic Drive FC 101 Danfoss z trybem pożarowym Fire Mode. Dzięki niemu przetwornice pracują w trakcie pożaru, nie zwracając uwagi na przeciążenia czy informacje o tzw. suchobiegu, czyli pracy pomp bez wody. Urządzenia są dostosowane do trudnych warunków, np. dzięki dodatkowemu zabezpieczeniu elektroniki, mogą pracować w środowiskach, gdzie jest dużo wilgoci.
„Centrala sterująca zespołem pomp pożarowych, wyposażona między innymi w sterownik PLC oraz w przetwornice częstotliwości, uzyskała pozytywny wynik badań środowiskowych i na kompatybilność elektromagnetyczną. Ponadto, musieliśmy również uzyskać pozytywną ocenę właściwości użytkowych elementów elektrotechnicznych zamontowanych na stałe i jako wyposażenie dodatkowe zespołu pomp pożarowych, takich jak: przetwornik ciśnienia, czujnik przepływu, pływak, zawór elektromagnetyczny, obejście testujące OT, oraz zawór pierwszeństwa RST” – mówi Marcin Dziamski. menadżer produktu Zestawy Hydroforowe i Pompownie Wody.
Informacja o awarii w telefonie
Bezpieczeństwo nowych instalacji podnosi też wymóg związany z przeprowadzaniem corocznych przeglądów.
„Przegląd zaczynamy od oceny warunków eksploatacji, przeprowadzamy kontrole pracy pomp, uszczelnień mechanicznych, a także układu pompowego. W razie potrzeby korygujemy ustawienia sterownika oraz uzupełniamy ciśnienie w zbiorniku przeponowym – mówi Przemysław Kostrzewa, menadżer sprzedaży w firmie Instalcompact-Service. Wprowadzenie certyfikacji znacząco ułatwia nam edukację rynku, bo wcześniej nierzadko mieliśmy do czynienia z sytuacją, w której użytkownicy szukali oszczędności, traktując zestawy hydroforowe jako urządzenia bezobsługowe, niewymagające uwagi aż do awarii. Tymczasem koszt naprawy lub wymiany sprzętu przewyższa cenę regularnej konserwacji” – dodaje Przemysław Kostrzewa.
Zestaw Instalcompact może wysyłać informacje SMS o trybie pożarowym lub stanach awaryjnych, można je też podłączyć do systemu SyDiaNet 2 SCADA firmy Instalcompact. Monitorowanie urządzeń jest przydatne, ponieważ pracy w trybie pożarowym nie można zakończyć automatycznie – ktoś musi podejść do centrali i wyłączyć układ ręcznie. To znaczy, że w sytuacji, kiedy alarm okaże się fałszywy, pompy będą cały czas działały i powodowały utratę wody. Stąd zdalna kontrola urządzeń jest bardzo przydatna.
Zmiana przepisów dotycząca zestawów hydroforowych wprowadziła konieczność certyfikacji urządzeń. W zespołach pomp pożarowych firma Instalcompact wykorzystuje przetwornice Danfoss.