Rozporządzenie w sprawie F-gazów

Rozporządzenie w sprawie F-gazów zostało wdrożone w dniu 1 stycznia 2015 r. Rozporządzenie wprowadza plan stopniowego wycofywania HFC w okresie od 2015 do 2030 r. za pomocą systemów kontyngentowych oraz sektorowych zakazów dotyczących czynników chłodniczych o wysokim GWP. Szczególny nacisk położono na czynniki R404A i R507, które prawdopodobnie zostaną wycofane ze wszystkich komercyjnych systemów. Wprowadzono unijny mechanizm przydziału kontyngentów, a pierwszy etap stopniowego wycofywania został zakończony w 2016 roku. Wówczas kontyngenty zostały zmniejszone o 7% w porównaniu do początkowej wartości. Mechanizm polega na przydzielaniu kontyngentów producentom i importerom czynników HFC luzem. Posiadacze kontyngentów mogą przekazywać część swoich kontyngentów importerom fabrycznie napełnionych urządzeń poprzez delegowanie upoważnień. Upoważnienia te mogą być ponownie delegowane, ale tylko raz. Wszystkie operacje należy zgłaszać w centralnym rejestrze w celu zapewnienia zgodności z rozporządzeniem. Bardziej szczegółowe opisy oraz pytania i odpowiedzi można znaleźć na stronie głównej UE lub EPEE. Import fabrycznie napełnionych urządzeń oraz konieczność modernizacji systemów R22 poprzez zastosowanie zamienników HFC nie są brane pod uwagę w początkowym scenariuszu stopniowego wycofywania. Szacuje się, że import fabrycznie napełnionych urządzeń będzie stanowił 11% oficjalnego limitu ilościowego. Ponieważ ilość HFC przywożonego w fabrycznie napełnianych urządzeniach będzie uwzględniana w oficjalnym kontyngencie od 2017 roku, może to stworzyć dodatkową presję w odniesieniu do dostępności HFC.

Uwzględniając zapotrzebowanie na fabrycznie napełniane urządzenia w etapach stopniowego wycofywania oraz zakładając stałe zużycie w tonach metrycznych na przestrzeni lat, oczywistym staje się inny scenariusz. Do 2018 roku kontyngenty maleją do 56% wartości początkowej w porównaniu do poprzednio zakładanej wartości 63%. Cel na rok 2030 wynoszący 21% wartości początkowej w rzeczywistości wyniesie około 19%.

Oczekiwane etapy stopniowego wycofywania HFC do 2021 roku przedstawiono w ujęciu sektorowym. Oczywiste jest, że chłodnictwo w największym stopniu przyczyni się do stopniowego wycofywania HFC, podczas gdy wkład sektorów klimatyzacji i pomp ciepła będzie większy w późniejszym okresie.

Wstępne obserwacje na koniec 2016 roku wskazują, że producenci czynników chłodniczych podnieśli ceny HFC o 10–15% przez okres dwóch lat, a jednocześnie w 2015 roku nie wykorzystano 9% przydzielonego kontyngentu. Za główny powód tego zjawiska uznano fakt, iż wiele nowych podmiotów nie wykorzystało przydzielonych im kontyngentów. Innym ważnym czynnikiem może być wysoki poziom gromadzenia zapasów w 2014 roku, zwłaszcza substancji R404A. Ponadto zgłoszono, że wiele urządzeń wprowadzonych na rynek w 2015 i 2016 r. nadal pracuje w oparciu o czynniki HFC o wysokim wskaźniku GWP. Biorąc pod uwagę dodatkowe kontyngenty dla fabrycznie napełnionych urządzeń w 2017 roku, bardzo trudno jest przewidzieć, jak będzie kształtował się rzeczywisty stosunek podaży do popytu.

Harmonogram stopniowego wycofywania uzupełniają zakazy dotyczące wprowadzania na rynek nowych urządzeń oraz serwisowania urządzeń zawierających czynniki chłodnicze o wysokim współczynniku GWP, zob. rysunek 15. Mimo że zakazy dotyczące serwisowania są oddalone w czasie, jednak mieszczą się w oczekiwanym okresie eksploatacji obecnie wprowadzanego nowego sprzętu. Dla przemysłu oznacza to konieczność zaprzestania budowy systemów wykorzystujących R404A/507 już teraz.