W obliczu coraz intensywniejszych, jak pokazał ostatni raport IPCC, wyzwań klimatycznych, należy zweryfikować i zdecydowanie przyspieszyć dotychczasowe działania zmierzające do osiągnięcia neutralności emisyjnej.
Potrzebna jest zielona odbudowa gospodarki, a jej siłą napędową bez wątpienia powinna być efektywność energetyczna.
Zgodnie z unijną zasadą Energy Efficiency First to jej powinno być nadawane pierwszeństwo w ramach transformacji energetycznej.
Pierwszeństwo dla efektywności energetycznej obowiązuje jako zasada w unijnej polityce energetyczno-klimatycznej od 2018 r. Stanowi jeden z wymiarów unii energetycznej i jest wymagane wobec państw członkowskich tworzących swoje Krajowe plany działań w obszarze energii i klimatu (KPEiK). Bez działania w myśl tej zasady UE nie widzi możliwości realizacji celów klimatycznych, do których zobowiązała się w lipcu tego roku i, w myśl których do 2030 r. zredukuje emisje gazów cieplarnianych o co najmniej 55% względem poziomu z 1990 r., a najpóźniej w 2050 r. stanie się neutralna klimatycznie.
Debata Green Restart i raport WiseEuropa
W dniu 9 września b.r. odbyła się debata Green Restart zorganizowana pod patronatem Ambasady Królestwa Danii w Warszawie, podczas której zaprezentowany został raport Mniej znaczy więcej. Rola efektywności energetycznej w transformacji do neutralności klimatycznej opracowany przez think tank WiseEuropa we współpracy z firmą Danfoss Poland. Publikacja, za którą stoją eksperci – Piotr Chrzanowski, Aleksander Śniegocki i Izabela Zygmunt pokazuje olbrzymi potencjał efektywności energetycznej, którego wykorzystanie jest warunkiem koniecznym przeprowadzenia efektywnej kosztowo transformacji energetycznej w tempie wynikającym z celów klimatycznych UE. Niewykorzystanie tego potencjału przełoży się na wyższe koszty produkcji czystej energii oraz wzrost opłat za emisje dla całego społeczeństwa.
Efektywność energetyczna jest najczystszym i najtańszym sposobem zaspokojenia zapotrzebowania na energię elektryczną i cieplną, w szczególności wobec zachodzącej transformacji energetycznej. W raporcie przeanalizowano potencjał ograniczenia zapotrzebowania na energię elektryczną w sektorze budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, potencjał ograniczenia zapotrzebowania na paliwo w sektorze budynków mieszkalnych poprzez poprawę charakterystyki energetycznej budynków i zainstalowanie zeroemisyjnych źródeł ciepła oraz potencjał ograniczenia zapotrzebowania na energię w procesach przemysłowych. We wszystkich trzech przypadkach koszt poprawy efektywności energetycznej okazał się być znacząco niższy zarówno w porównaniu ze wzrostem produkcji energii z czystych źródeł, jak i z brakiem działań i dalszym korzystaniem z węgla do produkcji energii elektrycznej i ciepła.
Brak działań z zakresu poprawy efektywności energetycznej będzie generować dla całego społeczeństwa wysokie koszty produkcji energii i opłat za emisje. Koszt ogrzewania domów węglem istotnie wzrośnie w nadchodzących latach i w typowym polskim domu może on wynieść w 2030 r. 5,5 tys. PLN, z czego ponad 2 tys. PLN przypadnie na opłaty za emisje.
Rola efektywnosci energetycznej w Krajowym Planie na rzecz Energii i Klimatu
Krajowy Plan na rzecz Energii i Klimatu zakłada, że dzięki poprawie efektywności energetycznej w przemyśle i budynkach zapotrzebowanie na energię zostanie zredukowane o 5,3 Mtoe, czyli 222 PJ. Niezrealizowanie tego celu spowoduje konieczność poniesienia dodatkowych kosztów, które do 2030 r. osiągną poziom 11 mld PLN rocznie.
Zaprezentowany raport zawiera również zestaw rekomendacji w zakresie polityki publicznej, w tym m.in. dotyczących instrumentów wsparcia i narzędzi regulacyjnych, a także działań podnoszących świadomość na temat dostępnych rozwiązań i najlepszych praktyk oraz informujących o konieczności zapewnienia odpowiedniej liczby pracowników posiadających niezbędne umiejętności z zakresu efektywności energetycznej.
Efektywność energetyczna to szerokie, międzysektorowe zagadnienie obejmujące swoim zakresem zarówno kwestie społeczne, zdrowotne, jak i ekonomiczne. Jest ono podstawą sprawiedliwej i opłacalnej ekonomicznie transformacji energetycznej, podstawą poprawy poziomu warunków mieszkaniowych, jakości powietrza, ograniczenia problemu ubóstwa energetycznego, warunkiem wdrażania inteligenych rozwiązań w energetyce i wielu innych aspektów. Dlatego tak ważne jest aby podejmować ten temat w jak najszerszym gronie zarówno ekspertów, jak i decydentów. „Decydenci często nie są świadomi jak ważna dla transformacji jest efektywność energetyczna we wszystkich kluczowych sektorach. To wręcz warunek sine qua non jej powodzenia w horyzoncie roku 2030 i 2050. Dlatego musimy - jako środowisko eksperckie i biznesowe - zrobić wszystko by z tą informacją dotrzeć do policy makerów” - zaznaczył podczas debaty prezentującej raport Mniej znaczy więcej Maciej Bukowski, Prezes Zarządu WiseEuropa.
W czwartkowej debacie zorganizowanej przez firmę Danfoss Poland pod patronatem Ambasady Królestwa Danii, poza Maciejem Bukowskim i Aleksandrem Śniegockim – Kierownikiem Programu Energia, Klimat i Środowisko w WiseEuropa oraz Larsem Tveen’em – President Developing Regions w firmie Danfoss udział wzięli również przedstawiciele administracji publicznej: Marta Babicz – Dyrektorka Departamentu Funduszy Zewnętrznych w NFOŚiGW, Andrzej Kaźmierski – Vice Dyrektor Departamentu Gospodarki Niskoemisyjnej z Ministerstwa Rozwoju i Technologii oraz Łukasz Jaworski – Naczelnik Wydziału Programowania i Ewaluacji w Departamencie Funduszy Europejskich Ministerstwa Klimatu.
Danfoss inwestuje w zieloną transformację
Raport Mniej znaczy więcej. Rola efektywności energetycznej w transformacji do neutralności klimatycznej i debata mu towarzysząca zostały przygotowane w związku z jubileuszem 30-lecia działalności Danfoss w Polsce oraz otwarciem nowej fabryki w Grodzisku Mazowieckim. To połączenie nie jest bez znaczenia, gdyż Danfoss jako światowy lider energooszczędnych rozwiązań, również sam, bardzo świadomie realizuje cele zrównoważonego rozwoju m.in. poprzez zadeklarowanie neutralności klimatycznej wszystkich operacji biznesowych do roku 2030. Firma podąża wskazanym kierunkiem dając pierwszeństwo efektywności energetycznej, inspirując innych do działania. "Danfoss Poland już w tej chwili jest spółką neutralną klimatycznie, a nawet pokusiłbym się o nazwanie jej plus energetyczną firmą, dzięki istotnemu wkładowi jaki mamy w redukcję zużycia energii. Wystarczy niespełna 10,5 h pracy urządzeń wytwarzanych i sprzedawanych przez nas w Polsce, aby całkowicie zrównoważyć energię zużywaną przez wszystkie zakłady Danfoss Poland w ciągu roku. Analogicznie, oszczędność energii generowana dzięki 1 godzinie pracy tych samych urządzeń rekompensuje nasze całkowite emisjie CO2. Nie poprzestajemy na tym jednak, wciąż inwestując w zieloną transformację naszych fabryk i biur" - mówi Adam Jędrzejczak, Prezes Zarządu Danfoss Poland.
Kontakt:
Aleksandra Stępniak
Konsultant ds. efektywności energetycznej
Tel kom.: +48 661 880 764
E-mail: aleksandra_stepniak@danfoss.com
Mniej znaczy więcej. Rola efektywności energetycznej w transformacji do neutralności klimatycznej
Energy Efficiency First
Pierwszeństwo dla efektywności energetycznej jest horyzontalną zasadą obowiązującą w unijnej polityce energetyczno-klimatycznej. Polega na uwzględnianiu potencjalnych korzyści z poprawy efektywności energetycznej przy podejmowaniu wszystkich decyzji dotyczących rozwoju systemu energetycznego.
Rekomedacje na podstawie raportu WiseEuropa
Polityka publiczna w obszarze efektywności energetycznej powinna kompleksowo uwzględniać rachunek kosztów i korzyści z poprawy efektywności energetycznej w średnim i długim okresie.
Kształtując instrumenty wsparcia i narzędzia regulacyjne, takie jak standardy efektywności, należy uwzględniać średnio- i długookresowe cele, tj. konieczność ograniczenia zapotrzebowania na energię do 2030 r. w skali całej UE o co najmniej 9% w stosunku do prognoz z 2020 r., oraz cel neutralności klimatycznej, którą Unia Europejska zobowiązała się osiągnąć najpóźniej do połowy wieku.
Niezbędne są finansowe instrumenty wsparcia, które ułatwią inwestowanie w poprawę efektywności energetycznej: dotacje w przypadku gospodarstw domowych oraz instrumenty zwrotne w przypadku przedsiębiorstw, przy czym przedsiębiorstwa powinny mieć także dostęp do subsydiów w przypadku wdrażania rozwiązań innowacyjnych.
Instrumenty wsparcia powinny premiować kompleksowe i głębokie modernizacje energetyczne i inne działania skutkujące znaczącym ograniczeniem zapotrzebowania na energię, ponieważ to one są najbardziej opłacalne w długim okresie.
Instrumentom wsparcia muszą towarzyszyć klarowne instrumenty regulacyjne, tj. coraz wyższe obowiązkowe standardy efektywności energetycznej.
Niezbędne są także działania podnoszące świadomość na temat dostępnych rozwiązań i najlepszych praktyk, dostępnych mechanizmów wsparcia, rachunku ekonomicznego inwestycji w poprawę efektywności energetycznej oraz unijnych celów i polityk dotyczących efektywności energetycznej.
Do wykorzystania potencjału poprawy efektywności energetycznej w gospodarce potrzebni będą wykwalifikowani fachowcy, dlatego celem polityki publicznej powinno być także zapewnienie odpowiedniej liczby pracowników posiadających potrzebne umiejętności. Kwalifikacje związane z efektywnością energetyczną mogą być obiecującym kierunkiem przekwalifikowania dla osób odchodzących z pracy w sektorach związanych z paliwami kopalnymi.
